Sevda: Romanın ana karakteri… Eşi Sedat yurt dışındayken, apartmanının asansöründe yaralı bir genç bulur ve onu evine alarak iyileşmesine yardımcı olur.

Sedat: Sevda’nın eşi… İktidardaki partinin milletvekilidir ve yurtdışındaki görevini tamamladıktan sonra istifa etmeyi planlamaktadır.

Yusuf: Öğrenci protestoları sırasında yaralanıp Sevda’nın apartmanın asansörüne saklanan genç…

Ocak, Ayşe Kulin’in 4 Gün 3 Gece romanı, 27 Mayıs 1960 darbesinin kaotik atmosferinde geçen, sıradan hayatlara dair etkileyici bir kitap. Roman, toplumsal çalkantılarla bireysel dramların iç içe geçtiği bir yapı üzerine kuruludur. Sevda’nın içsel çatışmaları ve yasak bir aşkın doğuşu, darbenin bireyler ve toplum üzerindeki etkileriyle harmanlanır. Roman, Sevda’nın yaşamına odaklanarak, darbe gibi büyük olayların sıradan insanların hayatında nasıl izler bıraktığını gösterir.

Roman, Sevda’nın alışverişten dönerken Taksim Meydanı’ndaki hareketliliği fark etmesiyle başlar. Sokaklarda tanklar ve askerlerin varlığı, toplumda hissedilen korku ve belirsizliğin bir göstergesidir. Sevda, apartmanına döndüğünde yaralı bir genç olan Yusuf’u bulur. Onunla ilgilenmek üzere evine alır ve bu olay Sevda’nın hayatında bir dönüm noktası olur. Yusuf’la aralarında duygusal bir yakınlaşma başlar, ancak Sevda evli olduğu için bu duygularını bastırmaya çalışır.

Dördüncü gün Sevda, kuzeninden bir mektup alır. Mektupta, iktidar partisi milletvekili olan kocası Sedat’ın tutuklanma ihtimali nedeniyle gizlice yanına gitmesi gerektiği yazmaktadır. Yusuf’la vedalaşır ve gözyaşları içinde eşinin yanına gitmek üzere yola çıkar. Bu dört gün ve üç gece, Sevda ve Yusuf için unutulmaz bir deneyim ve hayatlarında derin bir iz bırakan bir dönem olur.

Karakterler

Romanın ana karakteri olan Sevda, darbe günlerinde yaşanan belirsizlikle sarsılır. Sokakta karşılaştığı manzara, onun şaşkınlık ve endişeye kapılmasına neden olur. Toplumun genelindeki korku ve baskı ortamı, Sevda’nın içsel çatışmalarını daha da derinleştirir. Yusuf’u evine alıp ona yardım etmesi, Sevda’nın merhamet ve cesaretini ortaya koyar. Kendi güvenliğini tehlikeye atarak yaralı birine yardım eder ve bu davranışı onun insanî yönünü gösterir.

Sevda, Yusuf’a karşı yasak bir aşk besler. Bu duygu, onda hem suçluluk hem de uzun zamandır hissetmediği bir canlılık uyandırır. Sevda’nın evliliğinde tutku eksikliği ve yalnızlık duygusu, bu çekimi daha da güçlü kılar. Ancak Sevda, evliliğine olan sadakat duygusuyla Yusuf’a olan hisleri arasında sıkışır. Bu çatışma, onun hayatını ve değerlerini sorgulamasına neden olur. Dört gün boyunca korku, suçluluk, tutku ve merhamet gibi karmaşık duygular yaşar. Sevda’nın bu duygusal yolculuğu, darbenin bireyler üzerindeki etkisini çarpıcı bir şekilde gözler önüne serer.

Yusuf, darbe ortamında yaralanmış, cesur ve idealist bir gençtir. Fiziksel acılarına rağmen güçlü bir duruş sergiler ve Sevda’yla kurduğu bağ, onun hassasiyetini ve insani yönlerini ortaya çıkarır. Yusuf, Sevda’nın monoton ve güvenli hayatını sarsan bir tehlike ve bilinmezlik sembolüdür. Aynı zamanda, Sevda’nın bastırdığı duyguları keşfetmesine aracılık eder.

Yusuf’un hikayesi tamamlanmamış gibi görünse de Sevda üzerindeki etkisi kalıcıdır. Sevda için Yusuf, özgürlüğün ve tutkunun bir temsilcisi haline gelir. Yusuf’un idealist ve mücadeleci yapısı, Sevda’nın daha stabil ve tahmin edilebilir hayatıyla keskin bir zıtlık oluşturur. Bu zıtlık, romanın temel çatışmasını daha da güçlendirir.

Sedat, düzenli ve güvenilir bir yaşam sunan, sorumluluk sahibi bir karakterdir. Ancak duygusal açıdan eksikliği, Sevda’nın evliliğinde yalnızlık hissetmesine neden olur. Tutku ve heyecandan yoksun olan bu evlilik, Sevda’nın içsel tatminsizliğini artırır. Sedat’ın sakin ve tahmin edilebilir yapısı, Yusuf’un dinamik ve duygusal karakteriyle çarpıcı bir tezat oluşturur. Bu durum, Sevda’nın evliliğini yeniden sorgulamasına yol açar ve Yusuf’a olan çekimini daha da güçlendirir.

Darbe
Ayşe Kulin, darbenin etkilerini Sevda’nın gözünden sunarak, bu büyük olayların sıradan insanların hayatında nasıl izler bıraktığını etkileyici bir şekilde işler. Darbe, romanda yalnızca bir arka plan değil, toplumsal ve bireysel düzeyde analiz edilen bir olgudur.

Toplumda korku, baskı ve belirsizlik hakimdir. Sokaklardaki askerler ve halkın sessizliği, bu atmosferi güçlü bir şekilde yansıtır. Darbenin kaotik ortamı, bireylerin içsel sorgulamalarını tetikler ve Sevda’nın Yusuf’la karşılaşması bu belirsizlik içinde daha karmaşık bir hale gelir.

Darbe, Demokrat Parti iktidarını sona erdirip rejimi değiştiren bir kırılma noktasıdır. Adaletin yerini askeri düzen almış, güvensizlik ve dayanışma eksikliği toplumda derin yaralar açmıştır. Kulin, bu sürecin bireyler üzerindeki etkilerini, etik değerlerin kayboluşunu ve hırsların topluma verdiği zararları dolaylı şekilde işler.

Son Olarak
Sevda’nın Yusuf’a olan yasak aşkı, romanın merkezindeki ana temadır. Sevda, bu duygularını bastırarak evliliğine ve toplumsal normlara sadık kalmayı seçer. Ancak bu seçim, tamamen bir fedakârlık mı yoksa toplumsal baskıya boyun eğiş mi, belirsizdir. Sevda’nın aşkı yalnızca Yusuf’a duyduğu hislerle değil, evliliğindeki yalnızlık, darbenin yarattığı korku ve toplumsal kaosla da açıklanabilir.

Roman, bireysel hikâyeyi (%70) merkeze alırken, toplumsal ve siyasi bağlamı (%30) destekleyici bir zemin olarak işler. Sevda’nın duygusal çatışmaları darbe atmosferinde yoğunlaşırken, Kulin olayların insani boyutuna odaklanır. Bu, darbe gibi büyük olayların sıradan hayatlarda yarattığı derin izleri güçlü bir şekilde vurgular.